Το Νησί

   Είχε χρόνια να συμβεί κάτι ανάλογο. Να παρουσιασθεί μία τηλεοπτική σειρά, που αν και δραματική, κατάφερε να καθηλώσει το κοινό. Αναφέρομαι στη σειρά που τιτλοφορείται "Το Νησί", η οποία πολυσυζητιέται πρωτοφανώς τον τελευταίο καιρό, αν και έχει προβληθεί μόλις δύο φορές.

   Ο τίτλος και η υπόθεση της σειράς αναφέρονται στη Σπιναλόγκα. Ένα όνομα, μία λέξη που φέρει μεγάλη ιστορία, κρύβοντας μέσα της πολύ πόνο, αγωνία κι απόγνωση. Μία ιστορία που ήρθε το πλήρωμα του χρόνου να βγει κι αυτή στην επιφάνεια, ταξιδεύοντας μας πολλά χρόνια πριν, όταν οι άνθρωποι που εμφάνιζαν σημάδια λέπρας, εξορίζονταν σε ένα μικρό νησί, που απείχε ελάχιστα από το αντικριστό χωριό της Πλάκας.

   Για να αντιληφθούμε πού ακριβώς βρίσκεται η Σπιναλόγκα, να σας πω ότι είναι ένα μικρό νησάκι, το οποίο κλείνει από τα βόρεια τον κόλπο της Ελούντας, του νομού Λασιθίου, στην Κρήτη. Το αρχαίο του όνομα ήταν Καλυδών, αλλά μετά την κατάληψη του από τους Ενετούς ονομάστηκε Σπιναλόγκα, που σημαίνει μακρύ αγκάθι. Σαν να ήξεραν οι Ενετοί τον πόνο και τη δυστυχία που θα έβρισκαν απάγκιο μελλοντικά στο νησί.

   Τα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα, κάπου στα 1903-1905, η Σπιναλόγκα άρχισε να χρησιμοποιείται ως Λεπροκομείο, όπου οδηγούνταν όλοι όσοι αρρώσταιναν από τη νόσο του Χάνσεν- γνωστή και ως λέπρα-, και οι οποίοι έπρεπε να μείνουν απομονωμένοι, μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος μολυσματικής μετάδοσης της αρρώστιας στον υγιή πληθυσμό. Φυσικά, ο κίνδυνος δεν ήταν τόσο μεγάλος όσο θεωρούνταν τα χρόνια εκείνα. Η επιστήμη, όμως, δεν είχε ακόμη εξελιχθεί. Όταν χορηγήθηκαν τα κατάλληλα αντιβιοτικά φάρμακα, οι λεπροί θεραπεύτηκαν, και η Σπιναλόγκα έκλεισε. Ήταν το 1957.   

   Με αυτή τη μικρή ιστορική αναδρομή, θέλησα να σκιαγραφήσω το κλίμα και τη δραματικότητα της ιστορίας.

   Δραματικότητα που σχεδόν συμπλέει με το κλίμα της σημερινής εποχής, και που λογικά θα έπρεπε να δημιουργεί στον κόσμο την ανάγκη να παρακολουθεί κωμωδίες, μήπως και χαρεί, μήπως και σκάσει λιγάκι το χειλάκι του κι εκτονωθεί. Παρατηρούμε, όμως, ότι η πλειοψηφία του κόσμου, οι επτά στους δέκα, προτιμά το δράμα. Όχι ότι και το δράμα, που φέρνει κλάμα, δεν λειτουργεί εκτονωτικά. Στην πράξη δε, έχει φανεί ότι ο κλαυσίγελως είναι η πιο καταπραϋντική αντίδραση για την απομάκρυνση του άγχους και των λοιπών δαιμονίων.

   Οπότε, κλάψτε, γελάστε, άφοβα κι απενοχοποιημένα. Κάνει καλό. Αποδεδειγμένα.

   Ένα άλλο σημείο στο οποίο ήθελα να σταθώ, όσον αφορά στην προτίμηση του κόσμου σε σχέση με "Το Νησί"- μία παραγωγή ιδιατέρως φροντισμένη-, είναι ότι τελικά οι περισσότεροι έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται την ποιότητα και να την εκτιμούν αναλόγως. Είναι μύθος ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι δεν έχουν αισθητήριο ικανό να ξεχωρίσουν τα ποιοτικά θεάματα και τις προσεγμένες δουλειές, από εκείνες που είναι μειωμένης αισθητικής και ενδιαφέροντος. Οι τελευταίες, βέβαια, έχουν κατακλύσει την καθημερινότητά μας και μέχρι σήμερα μας καταδυναστεύουν. Και δεν μιλώ, ασφαλώς, μόνο για την τηλεόραση και τα προϊόντα της.

   Αναφέρομαι στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και σ' όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης και κοινωνικής δραστηριότητας.

   Ψυχανεμίζομαι, όμως, ότι ήρθε, επιτέλους, ο καιρός να στραφούμε στην ποιότητα. Χορτάσαμε σαχλαμάρες κι ανοησίες. Νισάφι πια!

   Είναι αίτημα των καιρών να μην καταπίνουμε πλέον αμάσητο ό,τι μας σερβίρουν. Όσο ελκυστική κι αν είναι η παρουσίαση και η εμφάνισή του. Όσο μεγαλόστομοι κι αν είναι οι λόγοι που το συνοδεύουν, προπαγανδίζοντας το.

   Αν δράσουμε έτσι, κάνοντας και υποστηρίζοντας ποιοτικές επιλογές κάθε είδους, όποιο κι αν είναι αρχικά το τίμημα- γιατί, ως γνωστόν, κάθε αρχή και δύσκολη- το καλό, το ποιοτικό θα επικρατήσει. Θα επεκταθεί σαν ντόμινο.

   Ας το προσπαθήσουμε.

Ματίνα Βεντούρα / matventura777@gmail.com