Παρασκευή 23 Ιουλίου 2010

"Οι Ζωγραφιές του Λευκάδιου Χέρν" δια χειρός Γιάννη Φαλκώνη




   Έχοντας ως προσωπική μου αρχή να εντοπίζω και να αναδεικνύω τα θετικά σημεία από το ο,τιδήποτε, ομολογώ ότι πρώτη φορά βρίσκομαι σε πραγματικά πολύ δύσκολη θέση. Όχι γιατί μου είναι δύσκολο να βρω τέτοια σημεία, μα φοβάμαι μήπως άθελά μου αδικήσω ή ξεχάσω να αναφέρω  κάποιο από αυτά, καθότι είναι πολλά. Εν ολίγοις, δεν ξέρω τι να πρωτοπώ για ετούτη εδώ τη θεατρική παράσταση, που κυριολεκτικά μας άφησε με το στόμα ανοιχτό, όλους εμάς τους τυχερούς που την παρακολουθήσαμε.

   Το βράδυ της Πέμπτης, φεύγοντας από τα εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής «Το Ανοιχτό Μυαλό του Λευκάδιου Χέρν», και ούσα πολύ ικανοποιημένη, αφού το σύνολο της έκθεσης μου άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις, πήρα το δρόμο για το Κηποθέατρο. Εκεί είχα ενημερωθεί ότι θα παρακολουθούσαμε μία θεατρική παράσταση σε σχέση με τον Λευκάδιο Χέρν και το βίο του. Δεν είχα ρωτήσει να μάθω περισσότερες λεπτομέρειες, γιατί- όπως το συνηθίζω άλλωστε- ήθελα να διαμορφώσω τη δική μου άποψη, ανεπηρέαστη από τον πρόλογο οποιουδήποτε. Οπότε, δεν ήμουν προετοιμασμένη για το θέαμα που ακολούθησε και το οποίο όχι μόνο με εξέπληξε θετικά, αλλά με γέμισε αισιοδοξία και χαρά. Γιατί διαπίστωσα ότι υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που δεν υποκύπτουν σε εύκολες, εμπορικές επιλογές, μα αντίθετα αφιερώνουν χρόνο, ενέργεια και αγάπη, προκειμένου να μας χαρίσουν θεάματα υψηλής αισθητικής και απαράμιλλης ομορφιάς..

   Τη μαγεία της συγκεκριμένης βραδιάς οφείλουμε στον κ. Γιάννη Φαλκώνη, που συνέλαβε την αρχική ιδέα, συνέθεσε ένα εξαίσιο θεατρικό κείμενο, επιμελήθηκε τη σκηνοθεσία και ουσιαστικά «ζωγράφισε». Όχι μόνο μεταφορικά, μα και κυριολεκτικά, αφού κατά τη διάρκεια της παράστασης, ανέβηκε στο σανίδι και μας ζωγράφισε, αναπαριστώντας τον ήρωα μιας ιστορίας γραμμένης από τον Λευκάδιο Χέρν: «Το αγόρι που ζωγράφιζε γάτες». Όταν τον συνάντησα για να τον συγχαρώ, τον κατέκλυσα με ερωτήσεις, στην προσπάθειά μου να καταλάβω πώς εμπνεύστηκε το εξαιρετικό αυτό έργο, πόσο χρόνο και προσπάθεια του αφιέρωσε, με ποια κριτήρια επέλεξε τους συνεργάτες του- που αποθέωσαν το κείμενο- καθώς και τις γενικότερες σκέψεις και αντιλήψεις του. Προσπάθησα, με άλλα λόγια, κι ας μου επιτραπεί η έκφραση, να μπω στο «Ανοιχτό Μυαλό του Γιάννη Φαλκώνη», υπό την έννοια ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο ανοιχτόμυαλο, με διευρυμένους ορίζοντες, πολλές γνώσεις, υπομονή και διάθεση για συνεργασία, για τον οποίο προέχει η ομαδική δουλειά και το συλλογικό αποτέλεσμα. Ο κ. Φαλκώνης απάντησε με μεγάλη προθυμία στις ερωτήσεις μου, λύνοντας πολλές από τις απορίες μου. Η συνέντευξη με τον κ. Φαλκώνη θα παρουσιασθεί στο επόμενο φύλλο, στις 30 Ιουλίου, οπότε και θα σχηματίσετε συνολική εικόνα για το έργο, μαθαίνοντας και λεπτομέρειες εκ των έσω.

   Το έργο, λοιπόν, εξιστορεί τον πολυτάραχο και βασανισμένο βίο του Λευκάδιου Χέρν δια στόματος του «ιδίου». Πρόκειται για έναν «αυτοβιογραφικό μονόλογο». Ο Λευκάδιος γεννήθηκε στη Λευκάδα, στις 27 Ιουνίου του 1850. Από πατέρα Ιρλανδό, που εργαζόταν ως ιατρός στο Βρετανικό Στρατό, και μητέρα την Ρόζα Κασιμάτη, με καταγωγή από τα Κύθηρα, γνωστή για την ομορφιά της και η οποία τον επηρέασε έως τα μύχια του. Λέει χαρακτηριστικά για τον πατέρα του: «Θυμάμαι να έχω δει τον πατέρα μου όχι παραπάνω από πέντε φορές… Είχε αυστηρό πρόσωπο και ατσάλινο βλέμμα… Πιστεύω ότι δεν έχω τίποτα από εκείνον, ούτε στο σώμα ούτε στην ψυχή μου…». Ενώ για τη μητέρα του: «Θυμάμαι κι εκείνο το μελαχρινό πανέμορφο πρόσωπο, με τα μεγάλα καφέ μάτια της ελαφίνας, να σκύβει πάνω από την κούνια μου… Είναι η μάνα που με γέννησε, είναι αυτή που έφτιαξε την καρδιά μου και της έδωσε τη δύναμη να αγαπά…». Στην ηλικία, όμως, των έξι ετών ο Λευκάδιος αποχωρίστηκε τους γονείς του. Χώρισαν, ξαναπαντρεύτηκαν και ανέθεσαν τη φροντίδα του στη θεία του, Σάρα Μπρενέην, που ζούσε στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας. Έτσι, ξεκινά ένα μακρόχρονο ταξίδι με σταθμούς σε όλο τον κόσμο. Ιρλανδία, Γαλλία, Αγγλία, Αμερική. Μια ζωή γεμάτη κακουχίες, επαγγελματικές και προσωπικές επιλογές που τον καθόρισαν. Πρέπει να αναφέρουμε ότι σε ηλικία δεκαέξι ετών, εξαιτίας ενός ατυχήματος, έχασε την όραση από το αριστερό του μάτι, γεγονός που τον έκανε ιδιαιτέρως ευαίσθητο και ντροπαλό για όλη την υπόλοιπη ζωή του, ενισχύοντας, όμως, το λεγόμενο «Τρίτο Μάτι» του. Αυτός ήταν και ο λόγος που πάντα φωτογραφιζόταν με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην φαίνεται το παραμορφωμένο, αριστερό του μάτι.

   Ο τελευταίος σταθμός της πολύχρονης περιήγησής του ανά τον κόσμο υπήρξε η Ιαπωνία. Μία χώρα που αγάπησε βαθιά. Εκεί, επέλεξε να ριζώσει, να δημιουργήσει οικογένεια-απέκτησε τέσσερα παιδιά- και να αφοσιωθεί στο συγγραφικό του έργο. Παντρεύτηκε την Σετζούκο Κοϊζούμι, κόρη ενός σαμουράι, και πήρε το όνομα Γιάκουμο Κοϊζούμι. Λάτρεψε τον ιαπωνικό πολιτισμό, και ανέπτυξε έντονη συγγραφική δραστηριότητα, εμφυσώντας στο έργο του όλες τις εμπειρίες και τις αξίες του, καρπούς μιας ζωής πολυσυλλεκτικής κι ανεπανάληπτης. Να υπογραμμίσουμε ότι έχει ανακηρυχθεί εθνικός συγγραφέας της Ιαπωνίας.

   Αξίζει να διαβάσουμε για τον Λευκάδιο Χέρν και τα έργα του. Έζησε μία ζωή ταραχώδη, μα πέρα για πέρα δημιουργική και ενδιαφέρουσα. Εδώ, προσπάθησα να παραθέσω τους σημαντικότερους σταθμούς της πορείας του, προκειμένου να μάθουμε όλοι μας κάποια πράγματα για τον Λευκάδιο Χέρν, που ξεκίνησε το ταξίδι του από τη λευκαδίτικη γη, μα η φωνή και η δημιουργία του έφτασε ως τα πέρατα του κόσμου.

   Κλείνοντας, δεν μπορώ να μην αναφέρω τη σημαντική συμβολή των υπόλοιπων συντελεστών της παράστασης στο επιτυχημένο αποτέλεσμα της βραδιάς. Ο κ. Δημήτρης Βέργαδος- ηθοποιός του Εθνικού Θεάτρου- πρωταγωνίστησε ερμηνεύοντας τον Λευκάδιο Χέρν. Ήταν ένας απίθανος μονόλογος, διάρκειας περίπου δύο ωρών, που μας κράτησε το ενδιαφέρον ζωντανό μεταδίδοντάς μας τα συναισθήματα, τα βάσανα και τους καημούς που πέρασε ο Λευκάδιος Χέρν, μέχρι να καταλήξει να βρει την «Ιθάκη» του στη μακρινή Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, όπου και γαλήνεψε η ψυχή του. Συμπρωταγωνίστρια του η κ. Kaoru Shimizu- Mezzo Soprano- η οποία ερμήνευσε την ιαπωνικής καταγωγής σύζυγο του Λευκάδιου Χέρν, Σετζούκο Κοϊζούμι. Μας μάγεψε και αυτή, τόσο με την υπέροχη φωνή της, όσο και με τη φυσική της ομορφιά, δίνοντας με την παρουσία της στο χώρο μία χαρακτηριστική εσάνς Ιαπωνίας. Στο μουσικό κομμάτι του έργου, υπεύθυνη για τη σύνθεση των τραγουδιών, τα οποία συνόδευσε στο πιάνο, ήταν η κ. Άννα Στερεοπούλου, ενώ φλάουτο έπαιξε ο κ. Παναγιώτης Ράπτης. Στην παράσταση συμμετείχαν και δύο μικροί ηθοποιοί- ένα κορίτσι και ένα αγόρι. Το τελευταίο μάλιστα εμφανίστηκε στη σκηνή, ενσαρκώνοντας την παιδική ηλικία του Λευκάδιου Χέρν. Μου άρεσε η σοβαρότητα και η απλότητα των εκφράσεων του παιδικού προσώπου.

   Αν ξέχασα να αναφέρω κάτι, παρακαλώ, συγχωρήστε με. Προσπάθησα να σας μεταφέρω το κλίμα της παράστασης, η οποία ελπίζω να επαναληφθεί λίαν συντόμως, ώστε να καταφέρω να την δω γι’ ακόμα μία φορά και να συλλάβω κάποιες μικρές λεπτομέρειες, που ίσως μου διέφυγαν. Να συλλέξω κι άλλες μικροστιγμές. Γιατί:

«Οι εντυπώσεις που παραμένουν περισσότερο ζωντανές στη μνήμη μας είναι οι πιο φευγαλέες. Θυμόμαστε πολύ περισσότερο τις μικροστιγμές από όσο ολόκληρες ώρες. Ποιος θυμάται άλλωστε ολόκληρη ημέρα; Το άθροισμα της ευτυχίας που συγκρατεί η μνήμη στη διάρκεια της ζωής μας διαμορφώνεται από τα δευτερόλεπτα. Τι είναι αλήθεια πιο φευγαλέο από ένα χαμόγελο; Κι όμως χάνεται ποτέ από τη μνήμη ένα παλιό χαμόγελο»;
Λευκάδιος Χέρν 

Ματίνα Βεντούρα / matventura777@gmail.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου