Τον κ. Ηλία Λογοθέτη τον γνωρίζουμε όλοι μας. Πέρα από τη μακρά και επιτυχημένη του πορεία στο χώρο του θεάτρου και της τέχνης γενικότερα, είναι και συντοπίτης μας. Ένας βέρος Επτανήσιος με πνεύμα εμπνευσμένα ποιητικό και ένα έντονα νεανικό ταμπεραμέντο, όπως διαπίστωσα- με μεγάλη μου χαρά- σε αυτή την πρώτη μας συνάντηση.
Ετούτη τη φορά ήρθε στη Λευκάδα με αφορμή την πρόσκληση του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του 4ου Δημοτικού Σχολείου Λευκάδας, προκειμένου να παρευρεθεί και να τιμηθεί στη θεατρική παράσταση «Οδυσσεβάχ» της έκτης τάξης του σχολείου, που πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στις 11 του Ιούνη στο Κηποθέατρο «Άγγελος Σικελιανός». Μάλιστα, ο κ. Λογοθέτης παρακολούθησε και την πρόβα τζενεράλε του έργου, όπου έδωσε τις πολύτιμες συμβουλές του σε παιδιά και δασκάλους, εκδηλώνοντας το ουσιαστικό του ενδιαφέρον για το συγκεκριμένο εγχείρημα.
Κάπου εκεί στο Κηποθέατρο, μεταξύ πρόβας και πρεμιέρας, τον γνώρισα κι εγώ και δέχθηκε να τα πούμε.
Μ.Β.: Καλημέρα κ. Λογοθέτη και καλώς ήρθατε στο νησί. Για αρχή, ήθελα να διατυπώσω μία απορία μου προσωπική: το παρατσούκλι «Φρούφαλος» που σας αποδίδουν, γνωρίζετε τι σημαίνει;
Η.Λ.: Δεν ξέρω. Ποτέ δεν με απασχόλησε ιδιαίτερα. Το κληρονόμησα ως χαρακτηριστικό για την αναγνώρισή μου. Αν κάποιος έλεγε ο Λογοθέτης, γιατί υπάρχουν πολλοί Λογοθεταίοι, απαντούσε κάποιος «όχι αυτός ο Λογοθέτης, ο Φρούφαλος», οπότε καταλάβαιναν όλοι ότι μιλούσε για μένα. Το ορίζω εγώ ακουστικά ως φρου φρου και αρώματα, γιατί έχω ακούσει ότι κάποιος πρόγονος ήταν καβαλάρης, είχε άλογα κι έκανε επίδειξη κατά κάποιο τρόπο. Όσον αφορά στον πατέρα μου, έχω κάποιες μνήμες ότι μίλαγε γενναία κι έκανε αναλύσεις, αλλά νομίζω ότι το παρατσούκλι αυτό έρχεται από πολύ παλιά. Από τον παππού, τον προπάππου. Έχει καταβολές βαθιές.
Μ.Β.: Πώς σας φάνηκε η χθεσινοβραδινή παράσταση;
Η.Λ.: Θα έλεγα ότι ένιωσα πολύ συγκινημένος. Είδα κάποια πρόσωπα που είχα καιρό να τα δω και ήταν μία ευκαιρία να συναντήσω ανθρώπους αγαπημένους. Μπήκα ξανά σε ένα χώρο θεατρικό, σε ένα θέατρο γεμάτο, όπου χάρηκα που συνεργάστηκα με νέους ανθρώπους. Με ευχαριστεί πολύ να δουλεύω με νέους. Όταν μεγάλωνα οι διαφωτιστές μου, οι προπαγανδιστές της ζωής μου, οι μεγάλοι ποιητές, ήταν όλοι μεγαλύτεροι μου. Μεγαλώνοντας, όμως, ήρθα δίπλα στους νέους. Και αυτή θεωρώ ότι είναι η σωστή παιδεία. Αισθάνθηκα, λοιπόν, μεγάλη συγκίνηση. Και να σας πω και κάτι; Όταν στο τέλος της παράστασης ανέβηκα στη σκηνή να πω τα τελευταία λόγια, μπήκα κατευθείαν στην ποιητική σφαίρα. Άρχισαν να διαγράφονται μπροστά στα μάτια μου όλες οι εικόνες: από το ηλιοβασίλεμα της Λευκάδας, μέχρι την παιδική μου ηλικία που με έχει καθορίσει απόλυτα, και εκεί πιστεύω ότι καταλήγει πάντα ο άνθρωπος. Τα όμορφα παιδικά χρόνια προϋποθέτουν και μία ζωή που θα κυλήσει έτσι.
Μ.Β.: Κι αν κάποιος βιώσει βασανισμένα παιδικά χρόνια;
Η.Λ.: Ακόμα και σ’ αυτά πρέπει να ανατρέχει κάποιος. Απλώς να μην μένει πολύ. Δεν υπάρχει χειρότερη δυστυχία από το να σκέπτεσαι- όντας δυστυχής- ευτυχισμένες στιγμές. Ενώ, όταν είσαι ευτυχισμένος, αντέχεις να σκεφτείς και στιγμές δυστυχισμένες. Και κάτι ακόμα. Πάντα να σκεπτόμαστε ότι οι άνθρωποι που συναντάμε είναι καλύτεροι από εμάς. Πρέπει να υπολογίζουμε και το μυρμήγκι ακόμα. Να δίνουμε προτεραιότητα στον άλλο που έχουμε απέναντί μας. Είναι απαραίτητο να στεκόμαστε στα μάτια, στο πρόσωπο του άλλου. Έτσι μπορεί κάποιος να ανακαλύψει και τον ίδιο του τον εαυτό. Το σημαντικότερο πρόβλημα των ανθρώπων σήμερα είναι η αισθητική. Είναι η ομορφιά που αναδύεται από τις σχέσεις των ανθρώπων. Διότι αν κάποιος δεν είναι αισθητικά προηγμένος, δεν είναι και ηθικά ώριμος.
Μ.Β.: Αλλάζοντας κλίμα, ήθελα ένα σχόλιό σας για το παιδικό θέατρο που τα τελευταία χρόνια ανθεί.
Η.Λ.: Το παιδικό θέατρο πρέπει να προχωρήσει. Πρέπει να απονείμουμε παράσημα και ευχές στους δασκάλους που έχουν τέτοιες αντοχές και που προσπαθούν, και τα παιδιά μας πρέπει να προχωρήσουν και να αγαπήσουν το παιδικό θέατρο. Βλέπω ότι εδώ στη Λευκάδα γίνονται προσπάθειες, αλλά πρέπει να διαθέσουν ώρες. Η παιδεία πρέπει να διαθέσει ώρες. Το θέατρο είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση. Να μην το δούνε ως ένα παιχνιδάκι.
Μ.Β.: Παρακολουθώντας σας, ανά τα χρόνια, έχω διαπιστώσει ότι διαθέτετε μία έντονα συναισθηματική ματιά για τα πράγματα, η οποία όμως συνοδεύεται κι από απόψεις άκρως ρεαλιστικές. Πώς σχολιάζετε τη σύγχρονη πραγματικότητα που χαρακτηρίζεται τόσο από την κρίση της οικονομίας, όσο και από την κρίση του συστήματος αρχών και αξιών του καθενός μας ξεχωριστά;
Η.Λ.: Πιστεύω ότι είναι μία αισθητική κρίση η οποία μάλλον προμηνύει κάποια άλλα γεγονότα που θα έρθουν. Αυτή τη στιγμή, δεν είμαι σε θέση να κάνω αξιολόγηση, αλλά διαισθάνομαι και πολιτικές αλλαγές παγκόσμιες, και πλησιάσματα κρατών και συνόρων, και εκμεταλλεύσεις εδαφών και υπεδαφών, και αλλαγή των σχέσεων των ανθρώπων στις κοινωνίες. Για μένα η πιο σημαντική στιγμή, είναι αυτή που ζω. Δεν αντέχω να ξυπνώ κάθε πρωί αγχωμένος σκεπτόμενος τι πρόκειται να συμβεί. Άμα είναι κάτι να γίνει θα γίνει. Δεν μπορούμε εμείς να το εμποδίσουμε. Ο άνθρωπος αυτή τη στιγμή παγκόσμια είναι έρμαιο. Κάθε στιγμή, και τώρα που μιλάμε εμείς, εκατομμύρια, δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν στον ήλιο μοίρα. Εγώ αυτό πιστεύω. Και πολεμάω αυτόν τον τρόμο που έχει εξαπλωθεί στους νεοέλληνες για το πώς θα ζήσουν. Κάθε φορά που ξυπνώ δεν αντέχω να ακούω ανθρώπους να παραπονιούνται και να βαρυγκωμούν. Θέλω να ζήσω. Να ζήσω χωρίς να σκέπτομαι όλα αυτά.
Μ.Β.: Ο έρωτας στις μέρες μας; Μήπως τελεί κι αυτός υπό καθεστώς κρίσης επηρεασμένος από το γενικότερο κλίμα της εποχής;
Η.Λ.: Ο έρωτας στις μέρες μας είναι αναγκαίος. Είναι η ύψιστη αναγκαιότητα. Το πιο επείγον. Να ερωτευθούν και να αγαπηθούν οι άνθρωποι. Βλέπω ότι αγαπιόμαστε μόνο συμφεροντολογικά. Αλλά για να αγαπήσεις και να αγαπηθείς πρέπει να είσαι ανοιχτός. Να θέλεις να δώσεις, όχι να θέλεις να πάρεις. Πρέπει να δίνεις πιο πολλά από αυτά που παίρνεις.
Μ.Β.: «Το Αμάρτημα της Μητρός μου» του Βιζυηνού είναι η παράσταση που ανεβάζετε τα τρία τελευταία χρόνια, όπου- σύμφωνα με τις ομόφωνες κριτικές ειδικών και μη- δίνεται μία συγκλονιστική ερμηνεία. Ένα έργο δύσκολο και μόνο από την άποψη ότι ανεβαίνει στην καθαρεύουσα, συγκεντρώνοντας, όμως, το ενδιαφέρον του φιλοθεάμονος, νεανικού κοινού. Τα συναισθήματά σας;
Η.Λ.: Μία απέραντη ευτυχία. Χρειαζόταν να περάσει τόσος χρόνος, τόσα χρόνια προετοιμασίας για να δεχτώ αυτή τη δωρεά. Δεν θα το αναγάγω σε επίπεδο θρησκευτικό, μάλλον σε διαστημικό. Διότι ξεκίνησε με την ταινία που έκανα «Το Μόνον της Ζωής του Ταξείδιον» του Βιζυηνού και εκεί διαισθάνθηκα ότι πρέπει να συνεχίσω με αυτόν το συγγραφέα. Αυτό που θα σου πω θα το πω πρώτη φορά, σε εσένα, ότι αισθάνομαι σε αυτή τη γλώσσα απόλυτη αρμονία. Σαν να είναι μία γλώσσα στην οποία ήθελα να μιλήσω. Δεν νιώθω την ίδια ασφάλεια και την ίδια αρμονία όταν μιλάω στη σημερινή γλώσσα, την καθημερινή, αυτή που μιλάμε τώρα. Όταν μιλάω, όμως, στη γλώσσα αυτή, όταν είμαι επάνω στη σκηνή ή κάνω πρόβα στην καθημερινότητά μου, αισθάνομαι μία απόλυτη πληρότητα, μία ευτυχία. Χρειαζόταν τόσος πολύς μεγάλος χρόνος για να δεχθώ αυτό το δώρο. Είναι αυτό που λένε ότι μάλλον ήρθε το πλήρωμα του χρόνου. Έφτασε σε μία περίοδο, όπου είχα εξαντλήσει το μεγαλύτερο ποσοστό των δυνάμεών μου. Και, όμως, τόσα χρόνια σαν να το διαφύλαττα. Μία τράπεζα δυνάμεων. Δεν είναι κάτι που μπορώ να εξηγήσω λογικά. Απλά το νιώθω.
Μ.Β.: Έχετε σκέψεις για επιστροφή στα πάτρια εδάφη;
Η.Λ.: Ναι. Για πρώτη φορά το λέω μετά βεβαιότητος. Δηλαδή, είμαι διατεθειμένος να επιστρέψω. Αν θες, μέχρι σήμερα είχα μία αμφιβολία. Ναι, όντως θέλω να γυρίσω και όχι απλά για την επιστροφή αυτή καθεαυτή. Αλλά γιατί, έστω και τώρα, συναισθηματικά είμαι εδώ. Με την ευρύτερη έννοια. Ανήκω εδώ. Θέλω να φεύγω από εδώ και να πηγαίνω αλλού. Όχι να φεύγω από αλλού για να έρχομαι εδώ.
Μ.Β.: Άλλα μελλοντικά σας σχέδια;
Η.Λ.: Η σκέψη μου είναι προσανατολισμένη εδώ. Στο θέατρο της Λευκάδας. Μπορούμε να εργαστούμε όλοι μαζί προς αυτή την κατεύθυνση. Να προσφέρουμε όχι μόνο στη Λευκάδα, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Η τέχνη, ειδικά στις μέρες μας, είναι μία αναγκαιότητα. Η τέχνη είναι αναπαραγωγή. Κάτι που επαναλαμβάνεται συνέχεια δίχως να φθίνει και να χάνει την αξία του. Ίσα ίσα προχωράει, εξελίσσει τον άνθρωπο. Βεβαίως και πρέπει να γυρίσω, λοιπόν, εδώ. Πρέπει να γίνει αυτό το πράγμα. Κάπου υποψιάζομαι μέσα μου ότι τώρα είναι η ώρα που πρέπει να γίνει. Θεωρώ ότι μπορώ να βάλω ένα λιθαράκι σε όλη αυτή την προσπάθεια που έχει να κάνει με το θέατρο στη Λευκάδα. Προχθές μόλις διάβασα τον αγαπημένο μου στίχο ότι «τα χαλίκια της Λευκάδας είναι σαν τα αυγά του περιστερίου» και συγκινήθηκα πάρα πολύ. Με γύρισε ακριβώς εκεί που γεννήθηκα. Ό,τι μένει στην ανθρωπότητα είναι αυτό που ορίζουν οι ποιητές. Ό,τι έχουν κρίνει αυτοί ότι πρέπει να αφήσουν ως δωρεά.
Μ.Β.: Διαπιστώνω ότι παραμένετε βαθιά ρομαντικός, σε μια εποχή που ευνοεί την αλλοτρίωση της ψυχής και καθετί αγνό και ατόφιο πολεμάται και κατακρίνεται.
Η.Λ.: Το ρομαντικό κίνημα σταμάτησε βίαια. Οπότε εκκρεμεί. Δεν τελείωσε. Το ρομαντικό κίνημα είναι μεγάλη ιστορία. Θα συζητήσουμε σχετικά μία άλλη φορά.
Και κάπως έτσι, με διάθεση ρομαντική, αποχαιρετιστήκαμε. Ήταν μία κουβέντα μεστή, γεμάτη συναισθήματα, απόψεις και ιδέες, που ο κ. Λογοθέτης μου έκανε την τιμή να μοιραστεί μαζί μου. Ένα πρωινό Σαββάτου, σε μία ολάνθιστη, γαλήνια αυλή, πραγματικά μοναδικό. Δεν ήθελα να τελειώσει.
Μακάρι να τα πούμε ξανά, κάποιο κυριακάτικο μεσημέρι, συνοδεύοντας τον καφέ μας με γεύσεις μύρτιλλου και μούρων.
Ματίνα Βεντούρα / matventura777@gmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου