Ευγένειας Εγκώμιον

   Τα τελευταία χρόνια, κάθε τρεις και λίγο, ξεπηδά και μία "Παγκόσμια Ημέρα". Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου για τα Παιδιά και τους Νέους, Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής, Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού, και η λίστα δεν έχει τελειωμό. Έχετε ποτέ αναρωτηθεί ποιος, πού, πότε και γιατί, αποφασίζει να χρήσει, να καθιερώσει μία ορισμένη ημερομηνία ως ημέρα εορτασμού και θύμησης μιας μερίδας πληθυσμού, μιας ασθένειας, ενός γεγονότος?

   Το μυαλό μας πάει άμεσα στους σκοπούς της εμπορευματοποίησης και της κερδοσκοπίας, που διέπουν ο,τιδήποτε γίνεται στις μέρες μας. Από τα Χριστούγεννα και τη γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες και τις προβεβλημένες δενδροφυτεύσεις. Όλα γίνονται για να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Είτε οικονομικές, είτε άλλες, όπως είναι η προβολή προσώπων και η προώθηση ποικίλων συμφερόντων. Ακολουθώντας πιστά το κλίμα των καιρών, που επιμένει να χαρακτηρίζεται από διάθεση και κίνητρα αμιγώς καπιταλιστικά.

   Ως άλλος προάγγελος, η αρχαία ελληνική παροιμία: "ουδέν καλόν, αμιγές κακού", συμπλέει με το προαναφερθέν σκεπτικό, κι εγώ δεν έχω παρά να συμφωνήσω. Είναι βέβαιο, κι αν θέλετε απολύτως φυσιολογικό, το κίνημα αυτό των "Παγκόσμιων Ημερών" να εξυπηρετεί εμπορικά συμφέροντα. Από την άλλη μεριά, όμως, χρωματίζει μία, κατά τα άλλα, συνηθισμένη μέρα με νόημα και περιεχόμενο διαφορετικό. Μας υπενθυμίζει έννοιες, αξίες και νοήματα, αφυπνίζοντας το ενδιαφέρον και την προσοχή μας- που τόσο πολύ αποσπώνται από τις καθημερινές μας υποχρεώσεις και το βάρος των διαφορετικών ευθυνών.

   Το Σάββατο, λοιπόν, που ο μήνας είχε δεκατρείς, εντόπισα ότι εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ευγένειας. Τι σπουδαία έννοια. Και τι ειρωνεία! Εν μέσω εκλογικών κονταροχτυπημάτων, να ξεπροβάλλει μία ημέρα αφιερωμένη στην ευγένεια!

   Μία έννοια ολίγον παρεξηγημένη και ιδιαιτέρως παραγκωνισμένη από τους νεοέλληνες, που αξίζει πραγματικά να έχει στη διάθεση της μία ολόκληρη ημέρα. Για να την ξαναθυμηθούμε και να τη γιορτάσουμε, εξυμνώντας την αξία και τη σημασία της. 

   Κι όταν μιλώ για ευγένεια, δεν αναφέρομαι στο περίφημο σαβουάρ βιβρ, που συντίθεται από τυπικούς κανόνες και συμπεριφορές που πρέπει να τηρούμε ανά περιστάσεις, προκειμένου να δημιουργούμε εντυπώσεις σε σχέση με την αριστοκρατική μας καταγωγή και τα χρυσοκέντητά μας γεννοφάσκια. Μιλώ για την ουσία του πράγματος. Για τη συμπεριφορά εκείνη που πρέπει να συνοδεύει τον καθένα μας στην καθημερινότητά του, ώστε να προσδίδουμε ποιότητα στον τρόπο ζωής μας, διευκολύνοντας τόσο τον εαυτό μας, όσο και τις σχέσεις με τους γύρω μας.

   Ένα καλόκαρδο κι ειλικρινές χαμόγελο, μία χειρονομία καλής θελήσεως, μία γλυκιά κουβέντα αποτυπώνουν επακριβώς το νόημα της ευγένειας. Θυμάμαι έναν δάσκαλο που μας συμβούλευε να προσπαθούμε να κάνουμε τουλάχιστον μία καλή πράξη καθημερινά, οπότε το βράδυ, λίγο πριν κοιμηθούμε, κάνοντας τον απολογισμό της ημέρας, να νιώθουμε ευτυχείς κι ικανοποιημένοι. Πόσο δίκιο είχε.

   Αργότερα, στην ενήλικη ζωή μου, ζώντας στην πρωτεύουσα, όπου όλοι είναι άγνωστοι μεταξύ αγνώστων, αδιαφορώντας για τις όποιες συνέπειες της αγένειας τους, ήρθα αντιμέτωπη με την παντελή έλλειψη ευγένειας, ως αποτέλεσμα της ψυχικής αλλοτρίωσης, ασθένειας που προσβάλλει συνήθως τους ανθρώπους των μεγαλουπόλεων.

   Και κάπως έτσι, εκτίμησα και πάλι την ευγένεια. Το πόσο σημαντικό είναι να χαμογελάς, να λες ευχαριστώ, να ζητάς συγγνώμη, να παραχωρείς τη θέση σου στο μετρό σε μία έγκυο γυναίκα ή σ' έναν ηλικιωμένο. Συμπεριφορές απλές, που δεν κοστίζουν απολύτως τίποτα. Εμπεριέχουν, όμως, τόσο μεγάλη δύναμη.  

   Γιατί η ευγένεια είναι δύναμη. Όταν καταφέρνουμε να ορίσουμε τα νεύρα μας, να κοντρολάρουμε τις ανασφάλειες μας, να μην ψυχοπλακώνουμε τους άλλους με τη δική μας την κατήφεια, αλλά αντ' αυτού να επιμένουμε να χαμογελάμε και να συμπεριφερόμασθε ευγενώς, πιστέψτε με, όλα τα παραπάνω είναι δείγματα σπουδαίας εσωτερικής δύναμης κι ισορροπίας.

   Αν υπήρχε συνταγή για την τέλεια ζωή, ένα από τα βασικά της συστατικά, θα ήταν η ευγένεια. Πασπαλίστε, λοιπόν, τη ζωή με μια γενναία διάθεση ευγενική, και θα νοστιμίσει τόσο, μα τόσο πολύ!!!

Ματίνα Βεντούρα / matventura777@gmail.com