Διπλά Εγκαίνια & "Η Λευκάδα του 1959" στη Βιβλιοθήκη Λευκάδας

Άποψη της Έκθεσης στην αυλή της Βιβλιοθήκης

Ο κ. Κάρολος Καμπελόπουλος με την υπογράφουσα

   Στην αυλή της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Λευκάδας, στις επτά Αυγούστου, πραγματοποιήθηκε η έναρξη της έκθεσης γλυπτικής του κ. Κάρολου Καμπελόπουλου- που ήταν και το τιμώμενο πρόσωπο της βραδιάς-, καθώς και της έκθεσης φωτογραφίας του κ. Κώστα Μπαλάφα, ο οποίος δεν κατάφερε να είναι κοντά μας, αλλά μας έστειλε τους χαιρετισμούς και τις ευχαριστίες του, μέσω του αντιπροσώπου της Leica Company, κ. Γιάννη Κανελλόπουλου. Την παρουσίαση των εκθέσεων συνόδευσε η πρώτη παγκόσμια προβολή της ταινίας του Κώστα Μπαλάφα, με θέμα τη Λευκάδα του 1959, της οποίας η επεξεργασία και το μοντάζ έγινε από το φίλο του καλλιτέχνη, κ. Δημήτρη Βίκτωρ.

   Μπαίνοντας στην αυλή της Βιβλιοθήκης, μας καλωσόρισαν οι προτομές του Καζαντζάκη, της Κάλλας και του Καβάφη- έργα του κ. Καμπελόπουλου-, ενώ τους τοίχους του κτηρίου κοσμούσαν οι φωτογραφίες του κ. Μπαλάφα, με θέματα από τις Αλυκές Λευκάδας, την ορεινή Ήπειρο και τα νησιά του Αιγαίου.

   Οι προτομές προσέδωσαν στο χώρο μία αύρα μεγαλοπρέπειας. Μία αίσθηση ότι όλοι αυτοί οι σπουδαίοι βρίσκονται- με έναν τρόπο- ανάμεσά μας, θυμίζοντάς μας την ιστορία και το έργο τους. Τα γλυπτά, μετά το τέλος της βραδιάς, μεταφέρθηκαν στην Αίθουσα Τέχνης «Φαλκώνης», που άνοιξε πρόσφατα, όπου και έμειναν έως και τις 14 Αυγούστου. Εκεί, ενώθηκαν με την προτομή του Ανδρέα Βουτσινά- του θεατράνθρωπου και φίλου του γλύπτη από το Παρίσι-, καθώς και με άλλα ενδιαφέροντα γλυπτά, συνθέτοντας μία έκθεση ξεχωριστή, ενός ξεχωριστού καλλιτέχνη, δημιουργίες του οποίου βρίσκονται σε μουσεία ανά τον κόσμο. Επισκεπτόμενη την έκθεση, ο κ. Καμπελόπουλος, με προθυμία μου εξήγησε ό,τι ήθελα να μάθω. Συγκεκριμένα, για την προτομή του Ανδρέα Βουτσινά, μου εξομολογήθηκε ότι τον δυσκόλεψε αρκετά, καθότι το καπέλο που συνήθιζε να φορά ως σήμα κατατεθέν του, ήταν πάνινο και τσάκιζε σε πολλές μεριές, πράγμα που προσπάθησε να αποδώσει επακριβώς. Επιπλέον, μου εξήγησε τη διαφορά στο βλέμμα. Το ένα μάτι ήταν πονηρό, το άλλο μελαγχολικό. Οι δύο αντίθετες όψεις της ίδιας προσωπικότητας.

   Αρκετή ώρα σταθήκαμε μπροστά στην προτομή της Μαρίας Κάλλας, την οποία ο κ. Καμπελόπουλος γνώριζε προσωπικά, οπότε είχα την τύχη να μου αφηγηθεί αρκετά περιστατικά και ιστορίες από τη ζωή της. Στο επόμενο φύλλο, στις 27 Αυγούστου, θα δημοσιευθεί η συνέντευξη του καλλιτέχνη και θα ξεδιπλωθεί η μυθιστορηματική ζωή του, ταξιδεύοντάς μας από το Κάιρο της Αιγύπτου- επί Βασιλείας Φαρούκ- έως το Παρίσι της μόδας και της καλλιτεχνικής δημιουργίας, στο οποίο εργάστηκε και καθιερώθηκε ως ο κομμωτής των διασημοτήτων! Τα ικανά του χέρια περιποιήθηκαν τις κόμες της Σοφίας Λόρεν, της Κατρίν Ντενέβ, της Μπριζίτ Μπαρντό, της Μελίνας Μερκούρη, της Αλίκης Βουγιουκλάκη και άλλων γνωστών γυναικών.

   Από την άλλη μεριά, οι φωτογραφίες του Κώστα Μπαλάφα. Ως ανάμνηση μιας άλλης εποχής. Εικόνες μόχθου και καθημερινότητας της Ελλάδας των περασμένων δεκαετιών. Μοναδική η σειρά φωτογραφιών που απεικονίζει τις Λευκαδίτισσες που εργάζονταν στις αλυκές του νησιού. Με αιχμαλώτισε το βλέμμα μιας από αυτές. Μια ματιά τραχιά και δουλεμένη, απόρροια μιας σκληροτράχηλης ζωής, δείγμα δύναμης ψυχικής.

   Έχει πει, χαρακτηριστικά, ο φωτογράφος για τις Λευκαδίτισσες των αλυκών: «Ήταν σαν τις Καρυάτιδες σε κόντρα φως», συμπληρώνοντας: «Με τους τεντζερέδες τους που ήταν γεμάτοι αλάτι, να πηγαινοέρχονται σε διαγώνιες γραμμές μέσα στο κάτασπρο από το αλάτι τοπίο των αλυκών».

   Το τοπίο και οι άνθρωποι της Λευκάδας, ενέπνευσαν τον καλλιτέχνη να γυρίσει και μία ταινία μικρού μήκους, την οποία είχαμε τη χαρά να δούμε, το βράδυ της 7^ης Αυγούστου, στην αυλή της Βιβλιοθήκης, όπου προβλήθηκε για πρώτη-πρώτη φορά. Η Λευκάδα του 1959 ξαναζωντάνεψε μπροστά στα μάτια μας. Σκηνές από την πρωινή ψαριά, το λευκαδίτικο γάμο- με έθιμα ξεχασμένα στο χρόνο-, το γαμήλιο γλέντι με παραδοσιακούς χορούς του τόπου, και τέλος, τις αλυκές του νησιού. Άνδρες και γυναίκες, Λευκαδίτες και Λευκαδίτισσες, δούλευαν σκληρά, ξυπόλητοι, κάτω από το λιοπύρι, μαζεύοντας το αλάτι. Οι γυναίκες μετέφεραν το αλάτι μέσα σε κοφίνια, τοποθετημένα στα κεφάλια τους, πιστές στην παράδοση. Το κοφίνι της καθεμιάς έφερε κι έναν αριθμό. Προφανώς, για το τελικό μέτρημα και τη σωστή πληρωμή. Στις τελευταίες σκηνές της ταινίας, εμφανίζονται να κολατσίζουν τρώγοντας ψωμί.

   Η ταινία μου άφησε μία γλυκιά γεύση και την αίσθηση ότι η απλότητα εμπεριέχει την ουσία. Οι άνθρωποι του τότε μου φάνηκαν δουλεμένοι, κουρασμένοι, μα συνάμα χαρούμενοι, αγνοί κι ευτυχισμένοι. Έκανα πολλές αναγωγές σε σχέση με το σήμερα. Μα αυτό είναι μια άλλη κουβέντα. Ας μην ξεφύγω από το θέμα, που είναι, βεβαίως, η ταινία του Κώστα Μπαλάφα. Ένα σπάνιο ντοκουμέντο που πρώτοι εμείς έχουμε τη μεγάλη τύχη να παρακολουθήσουμε. Κι αυτό, γιατί κάθε βράδυ, στις εννέα και μισή, μέχρι τις 22 Αυγούστου, η ταινία θα προβάλλεται στην Αίθουσα Τέχνης «Φαλκώνης», στην οποία μεταφέρθηκε και η έκθεση φωτογραφίας του καλλιτέχνη.

   Ήταν πολλοί αυτοί που τίμησαν την εκδήλωση των διπλών εγκαινίων και της προβολής της ταινίας. Άνθρωποι που παρακολουθούν τα πολιτιστικά δρώμενα και διψούν για νέες γνώσεις και εκλεπτυσμένα θεάματα. Η αυλή της Βιβλιοθήκης, πραγματικά, γέμισε από κόσμο.

   Σύμφωνα με το πρόγραμμα της βραδιάς, χαιρέτισαν το κοινό ο κ. Κάρολος Καμπελόπουλος, η κ. Μαρία Ρούσσου- προϊσταμένη της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Λευκάδας-, ο κ. Γιάννης Φαλκώνης- ενορχηστρωτής του όλου εγχειρήματος-, και ο κ. Γιάννης Κανελλόπουλος- φωτογράφος και συνεργάτης της Leica Company, στην οποία ανήκουν και οι φωτογραφίες της έκθεσης. 

   Η εκδήλωση ήταν μεστή, από πολλές απόψεις. Είναι, πάντως, ενθαρρυντικό να ανοίγουν νέοι χώροι εκθέσεων, να αναδεικνύονται οι δημιουργίες παλιών και νέων καλλιτεχνών, να ξεκλειδώνουν συρτάρια και να βγαίνουν θησαυροί, και να γίνεται ένα γενικότερο αλισβερίσι ιδεών, απόψεων και ματιών αισθητικών. Γιατί μόνο μέσω της αλληλεπίδρασης- ειδικά όταν το φόντο αυτής είναι η τέχνη-, προωθείται η ανάπτυξη κι εξευγενίζονται οι άνθρωποι.

Ματίνα Βεντούρα / matventura777@gmail.com